Banden en wielen

In diverse landen ontstonden rond 1900 onderlinge afspraken tussen rijwiel- en banden industrie, over de te gebruiken afmetingen van velgen en banden. Deze landelijke afspraken zijn de oorzaak van de enorme variëteit in maataanduidingen. De bandenmaten in inches zijn zo genaamde "nominale maten", die historisch zijn gegroeid. De diameter van het wiel met opgepompte band was het uitgangspunt. Inmiddels is er een organisatie die de maatbenaming regelt: de European Tyre and Rim Technical Organization; deze ETRTO-maten staan op vrijwel alle banden (in millimeters). Een voorbeeld is: 37-590. Het eerste getal geeft de diameter van de band aan in opgepompte toestand (37mm); het tweede getal (590mm) is de diameter van de hieldraad d.w.z. de plek waarop de band zich vast klemt op de velg. Deze maat is ook bekend als 26x1 3/8. Maar er zijn 5 velgdiameters met de aanduiding 26 inch: 559, 571, 584, 590 en 597mm. Deze banden zijn onderling niet uitwisselbaar!

Als we de 26x1 3/8 maat uitrekenen in millimeters, is de diameter van het wiel met opgepompte band: 37+590+37= 664mm. Als we uitgaan van de oude inchmaat: 26x25,4=660mm; hier klopt het vrij aardig. De standaard Engelse 28x1 1/2 maat is in ETRTO: 40x635, dus totaal 715mm. Als we omrekenen vanuit inches: 28x25,4= 711mm; dit zit dus weer dicht in de buurt. De gebruikelijke Franse 28" -maat (700C) heeft een velgdiameter van 622. Ons 23mm racebandje heeft ETRTO-maat 23x622. Volgens de berekening: 23+622+23= 668mm en dat noemen de Fransen dus ook 28 inch! Een recente dwaling zijn de 29" ATB-maten met een 622mm velg! In de tabel zien we nog dat de band 16x 1 3/8 twee ETRTO maten heeft; de maat 37-349 komen we tegen in Engelse (vouw)fietsen. De standaard Engelse 27x1 1/4 maat is in ETRTO: 32x630. Een Franse 28 inch velg heeft dus een kleinere diameter dan een Engelse 27 inch velg. Een Engelse 28 inch band niet past op een Franse 28 inch velg en omgekeerd! 

Hieronder een groot overzicht van Schwalbe Tires met heel veel bandenmaten